Những Điều Cần Biết Khi Sử Dụng Hải Đồ Điện Tử (ENC)

Admin 16/01/2024

Hải đồ điện tử là một hệ thống mang tính bắt buộc đối với các tàu thuyền khi lưu thông hàng hải và được biết đến là công nghệ tiên tiến giúp tăng cường sự an toàn và hiệu quả trong điều hướng trên biển. Vậy bạn có biết hết các thông tin liên quan đến hải đồ điện tử chưa? Hãy cùng nhau khám phá những thông tin thú vị về hải đồ điện tử thông qua bài viết sau nhé.

Hải đồ điện tử là gì?

Hải đồ điện tử – ENC (Electronic  Navigational Chart) là dạng hải đồ vector, trong đó bao gồm tất cả các thông tin, cơ sở dữ liệu kỹ thuật số được chuẩn hóa về cấu trúc, nội dung và định dạng… theo tiêu chuẩn S57 của Tổ chức Thủy đạc Quốc tế IHO (International Hydrographic Organization) và được sản xuất và phát  hành bởi các cơ quan Thủy đạc quốc gia (National Hydrographic Organization).

Với vai trò bổ sung cho phần cứng ECDIS, ENC cung cấp nhiều tính năng thông tin và tự động hóa đa dạng. Chúng bao gồm:

  • Những mối nguy hiểm có thể xảy ra
  • Tuyến đường
  • Giới hạn hàng hải
  • Hỗ trợ điều hướng
  • Độ sâu
  • Độ cao
  • Cấu hình và đặc điểm của bờ biển

Quy định có liên quan

Tại cuộc họp lần tứ 86 của IMO (06/2009), Ủy ban an toàn hàng hải (MSC) đã thông qua Nghị quyết MSC.282 (86) yêu cầu lộ trình trang bị ECDIS và ENC cho tàu chạy tuyến quốc tế, có hiệu lực thi hành từ 07/2012. Đến thời điểm hiện tại (2024), tất cả các loại tàu chạy tuyến quốc tế với dung tích tương ứng dưới đây đều phải trang bị hải đồ điện tử

  • Đối với tàu khách: Trang bị trên tàu khách có dung tích từ 500GT trở lên.
  • Đối với các loại tàu còn lại: Trang bị cho tàu có dung tích từ 3000GT trở lên

Các loại hải đồ điện tử

Có hai loại hải đồ thường dùng là hải đồ RASTER và hải đồ VECTOR

  • RASTER CHART (RNC) là hải đồ kỹ thuật số thụ động. Nó là thành quả sao chụp hay “QUÉT” hải đồ giấy, RNC là bản sao chính xác của hải đồ giấy và việc sử dụng chúng là điều đương nhiên đối với những người đi biển đã quen với hải đồ giấy.
  • VECTOR CHART (ENC) là hải đồ kỹ thuật số chủ động. Nó hiển thị trên màn hình trên cơ sở truyền dẫn các dữ liệu cơ bản như điểm, đường, khu vực…liên quan đến hải đồ.

Các loại ENC

ENC tuân thủ các yêu cầu và tiêu chuẩn nhất định và luôn hoạt động với ECDIS đi kèm. Tuy nhiên, có nhiều loại hệ thống ECDIS khác nhau. Một số phù hợp với du lịch biển, trong khi một số khác phục vụ vùng nước nội địa hoặc các mục đích thích hợp khác.

  • Hải đồ điện tử nội địa (IENC) là các ENC cụ thể cho các vùng nước nội địa có thể điều hướng được (sông, kênh, hồ và các vùng khác). Các tính năng của chúng phục vụ các nhu cầu điều hướng đường sông cụ thể, không liên quan đến ENC hàng hải như biển thông báo.
  • Hải đồ điện tử tại cảng (PENC) là công cụ phù hợp nhất cho các hoạt động diễn tập cần hải đồ tỷ lệ lớn (1:2000 hoặc cao hơn). Những biểu đồ này cung cấp dữ liệu địa hình chính xác nhất.
  • Hải đồ điện tử đo độ sâu (bENC) là phần bổ sung mà tàu thuyền có thể sử dụng kết hợp với ENC hoặc IENC. Ngược lại với PENC, chúng không chứa tất cả thông tin mà ENC hoặc IENC cung cấp. bENC có được sự tồn tại là nhờ SevenCs, những người lần đầu tiên phát triển khái niệm này cách đây 15 năm. Công ty lấy thông số kỹ thuật của sản phẩm từ Thông số kỹ thuật sản phẩm của IHO ENC.
hải đồ điện tử

Các-loại-hải-đồ-điện-tử

Nguyên lý hoạt động của hải đồ điện tử

Khi tích hợp với các thiết bị như GPS, Rada, máy đo sâu hồi âm …  ECDIS (với bản đồ nền ENCs) sẽ hiển thị vị trí các con tàu với thời gian thực (realtime), tất cả những thông tin cần thiết cho hành hải như cảnh báo nguy hiểm, chướng ngại vật, bãi cạn, qui hoạch và theo dõi lộ trình hành hải….

Hải đồ điện tử được sản xuất và phát hành phải tuân thủ theo các qui định, định dạng và tiêu chuẩn sau:

  • S57 (Transfer Standard for Digital Hydrographic Data).
  • ISO/IEC 8211 (Information processing-specification for a data descriptive file for information interchange)
  • S-58 (Recommended ENC Validation Checks)
  • S-52 (ECDIS presentation Library)
  • Các tiêu chuẩn, quy định của IHO, IMO

Các bước  và những lưu ý khi cài đặt ENC trên ECDIS

  • Bước 1: Nhà cung cấp AVCS sẽ gửi cho khách hàng (tàu):
    • Bộ file PERMIT (PERMIT.TXT and ENC.PMT). Permit này chỉ khả dụng cho mỗi ECDIS
    • Cách truy cập vào dữ liệu AVCS ENC (hướng dẫn download từ UKHO, hoặc đĩa DVD)
    • Dữ liệu AIO (hướng dẫn download từ UKHO, hoặc đĩa CD)
    • Chứng chỉ AVCS: chứng nhận rằng tất cả các bản đồ được cung cấp trong AVCS là những ENC tuân thủ các yêu cầu của SOLAS Chương V.
    • Tài liệu “Schedule A”: tài liệu liệt kê các đơn vị Folios và ENC mà người dùng được cấp phép sử dụng và những DVD Base nào được dùng để cài đặt ENC theo giấy phép.
  • Bước 2: Tham khảo các hướng dẫn vận hành cho ECDIS của tàu, gỡ bỏ các bản cài ENCs trước đó, kể cả các giấy phép
  • Bước 3: Tiến hành cài đặt

– Trước khi tải dữ liệu ENC từ AVCS vào ECDIS, phải cài Permits vào ECDIS. Permit có 2 file cho mỗi ECDIS (như hình bên dưới)

 

 

 

 

Lưu ý: với tàu có nhiều ECDIS, cần kiểm tra cẩn thận khi nạp permit cho đúng ECDIS.

– Tải ENC vào ECDIS: chỉ cần tải lên các ENC được liệt kê trong giấy phép. ECDIS sẽ quản lý việc tải lên các ENC dựa trên giấy phép đã được cài trước đó.

– Tải AIO vào ECDIS để cung cấp thông tin bổ sung cho việc lập kế hoạch hành trình (passage planning). AIO chứa đựng các thông báo tạm thời và sơ bộ giống như tu chỉnh cho hải đồ giấy (Temporary & Preliminary Notices to Mariners – T&P NMs)

Các bước lập kế hoạch hành trình

Giống như khi sử dụng hải đồ giấy, với hải đồ điện tử, sĩ quan tàu (Phó 2) lập kế hoạch hành trình theo các giai đoạn được quy định trong Nghị quyết IMO A.893(21)

  • Đánh giá thông tin (Appraisal): Bao gồm việc thu thập, đánh giá thông tin có liên quan.
  • Thiết kế hành trình (Planning): Thiết kế đường đi kế hoạch trên hải đồ từ cầu cảng xuất phát tới cầu cảng đích, chuyển tải những thông tin có liên quan lên hải đồ cùng những ghi chú cần thiết, kẻ đường đi trên hải đồ.
  • Triển khai việc thực thi hải trình (Execution): Sau khi dự kiến thời gian xuất phát từ cảng xuất phát, thời gian đến các điểm quan trọng trên hải trình, cần phải xem xét các vấn đề có liên quan và chuẩn bị cho các tình huống khác nhau có thể phát sinh tại các điểm xung yếu đó.
  • Kiểm soát hải trình (Monitoring): Là quá trình kiểm tra, đối chiếu, phân tích và điều chỉnh

Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng hải đồ điện tử

Ưu điểm

  • Mọi thông tin đều được xử lý và hiển thị theo thời gian thực
  • Giúp giảm bớt quá trình lập kế hoạch
  • Người dùng có thể nhận được tất cả thông tin điều hướng cần thiết ngay
  • Cảnh báo và chỉ dẫn được đưa ra để nhận biết được những mối nguy hiểm
  • Việc chỉnh sửa hải đồ được thực hiện dễ dàng hơn so với hải đồ giấy
  • Các thiết bị dẫn đường khác như AIS, ARPA, v.v. có thể được phủ lên và tích hợp
  • Biểu đồ có thể được định hướng theo yêu cầu
  • Với khả năng phóng to và thu nhỏ, các tính năng có thể được kiểm tra khi cần thiết
  • Người dùng có thể có được ETA chính xác hơn

Nhược điểm 

  • Vị trí của tàu nhận được trên màn hình ECDIS có thể không được tham chiếu đến dữ liệu WGS 84
  • Cần tránh việc phụ thuộc quá nhiều vào ECDIS để đảm bảo an toàn hàng hải cho đến khi được xác nhận rằng tất cả dữ liệu được truyền, nhận và hiển thị là chính xác.
  • Một số cảm biến có thể thiếu tính toàn vẹn về độ chính xác và những cảm biến chưa được kiểm tra
  • Không phải tất cả các tàu đều được trang bị ECDIS và do đó không thể chắc chắn về khả năng kỹ thuật liên quan đến định vị cũng như dẫn đường; loại mà ECDIS cung cấp

Các câu hỏi thường gặp về hải đồ điện tử

hải đồ điện tử ENC

AVCS là gì?

AVCS tập hợp hơn 18000 ENC chính thức của các cơ quan thủy văn quốc gia khắp nơi trên thế giới, được thực hiện bởi UKHO (Cơ quan thủy văn Hoàng gia Anh). AVCS chứa nhiều thông tin liên quan trực tiếp hơn dữ liệu ENC hiện có sẵn trong bất kỳ dịch vụ nào khác.

UKHO – đơn vị phát hành AVCS, đảm bảo rằng các dữ liệu ENC chứa đựng trong AVCS đáp ứng theo các yêu cầu của SOLAS được tải và hiển thị một cách chính xác trên thiết bị ECDIS.

UKHO có chương trình đánh giá được thiết kế bởi những người vẽ bản đồ chuyên nghiệp. Chương trình này giúp so sánh các nội dung và dữ liệu trên hải đồ điện tử (ENC) với các hải đồ giấy có liên quan và các thông tin khác mà UKHO có được. Nếu có sự khác biệt đáng kể nào về mặt điều hướng, UKHO sẽ thông báo đến người dùng AVCS thông qua AIO.

Tất cả các ENC được cập nhật đầy đủ và mới nhất tại thời điểm bán. Và các cập nhật sau đó được phát hành hàng tuần một cách miễn phí. Các cập nhật bao gồm: Thông báo cho người đi biển (Notice to Mariner), Phiên bản mới (New Edition)…. Có thể cập nhật trực tuyến (online) hoặc thông qua đĩa DVD/CD hàng tuần

Hiện tại đĩa Base AVCS sẽ có 2 dạng:

– Dạng CD: Gồm 9 đĩa, từ Base 1 – Base 9. Đĩa CD được UKHO update 6 tháng 1 lần

– Dạng DVD: Gồm 2 đĩa, đĩa DVD1 (chứa Base 1 – Base 5), đĩa DVD2 (chứa Base 6 – Base 9). Đĩa DVD được UKHO update hàng tuần (Weekly)

UPDATE-AVCS-AIO-ENC-1

AVCS được đội ngũ của chúng tôi cập nhật hàng tuần chính thức từ UKHO theo đường dẫn bên cạnh: UPDATE AVCS WEEKLY

AIO là gì?

AIO là tập dữ liệu kỹ thuật số toàn cầu được thiết kế để hiển thị trên hải đồ điện tử (ENC) trong ECDIS nhằm cung cấp thông tin bổ sung trong quá trình lập kế hoạch di chuyển.

Các lớp cho phép hiển thị các Thông báo tạm thời & sơ bộ cho người đi biển (T&P NM) giống như khi tu chỉnh trên hải đồ giấy trong đó thông tin tạm thời chưa được nhà sản xuất mã hóa vào ENC.

AIO bao gồm Thông báo sơ bộ của ENC cho người đi biển – EPNM, thu hút sự chú ý đến các khu vực có sự khác biệt giữa hải đồ giấy và ENC có thể ảnh hưởng đến kế hoạch đi qua. Không có dịch vụ biểu đồ điện tử nào khác có thể cung cấp mức độ đảm bảo này.

Quản lý thông tin tạm thời với AIO như thế nào?

UKHO ban hành Thông báo tạm thời và sơ bộ cho người đi biển (T&P NMs) trong đó có thông tin tạm thời cho thủy thủ sử dụng hải đồ giấy. Thủy thủ được yêu cầu giữ NMs (Thông báo cho người đi biển) đối với hải đồ giấy có trên tàu.

Nếu quốc gia sản xuất hải đồ không đưa thông tin tạm thời vào ENC của họ nhưng UKHO đã ban hành thông tin đó dưới dạng T&P NM cho hải đồ giấy với tỷ lệ tương đương thì thông tin đó sẽ được đưa vào AIO. Điều này cho phép bạn nhận thêm thông tin tạm thời chưa có trong ENC đã đăng ký của bạn.

Có 1 bảng tra cứu các quốc gia phát hành ENC để biết rằng các ENC có cần phải bổ sung các thông báo tạm thời và sơ bộ thông qua AIO không.

Link tra cứu tại: https://www.admiralty.co.uk/charts/digital-charts/admiralty-vector-chart-service/updates-support (Mục T&P NMs in ENCs – Download the current status of T&P NMs in ENCs).

Như vậy, với các Quốc gia phát hành ENC đã bao hàm thông báo tạm thời và sơ bộ cho người đi biển rồi, thì không cần thiết phải cập nhật AIO cho ECDIS.

Tên của hải đồ điện tử (ENC) được định dạng theo cấu trúc nào? Ý nghĩa các ký tự thể hiện trong tên của ENC?

Tên ENC được định dạng theo format: VN312345. Trong đó:

– Hai ký tự đầu là Code của Quốc gia phát hành hải đồ điện tử, ví dụ: VN, GB (Anh), FR (Pháp), JP (Nhật)

– Số tiếp theo chỉ loại tỉ lệ của hải đồ. Qui ước từ 1 -> 6

1 – OVERVIEW

2 – GENERAL

3 – COASTAL

4 – APPROACH

5 – HARBOUR

6 – BERTHING

– 5 chữ số tiếp theo là số ngẫu nhiên để phân biệt/ nhận dạng các hải đồ khác nhau

Tại sao sau khi nhập Giấy phép (Permit) AVCS vào ECDIS, tôi không thấy bất kỳ ENC mới nào?

Trước khi tải AVCS vào ECDIS, Permit của hải đồ điện tử (ENC) phải được tải vào ECDIS tương ứng trước đó. Sau đó, dựa trên Giấy phép đã được cài đặt, ECDIS sẽ quản lý việc hiển thị các ENCs phù hợp.

Về cơ bản, Permit của AVCS không chứa bất kỳ dữ liệu ENC nào. Nó chỉ là chìa khóa để mở dữ liệu thích hợp từ đĩa AVCS để cài đặt trên ECDIS

Kiểm tra của PSCO (Port State Control) về việc trang bị hệ thống ECDIS

PSC thường kiểm tra các nội dung sau:

  • Có văn bản chứng tỏ ECDIS lắp đặt trên tàu phù hợp với IMO?
  • Có qui trình hướng dẫn sử dụng ECDIS bằng văn bản?
  • Hải đồ điện tử đang sử dụng là loại VECTOR (ENC) hay RASTER (RNC) hay là cả hai?
  • Thuyền trưởng và các Sĩ quan hàng hải có giấy chứng nhận huấn luyện Tổng quát hệ thống ECDIS và có giấy chứng nhận huấn luyện Làm quen chủng loại hệ thống ECDIS đang lắp đặt trên tàu không?
  • Hải đồ điện tử trên tàu có được cập nhật và tu chỉnh mới nhất?
  • Trên tàu có bố trí dự phòng cho hệ thống ECDIS khi sự cố và có cung cấp phương thức đảm bảo an toàn phần còn lại của hành trình

Các tiêu chuẩn S-57, S-52, S-58, S-63 của hải đồ điện tử

S-57 là định dạng dữ liệu đang được sử dụng hiện tại để trao đổi dữ liệu thủy văn kỹ thuật số giữa các cơ quan thủy văn quốc gia và để phân phối cho các nhà sản xuất, người đi biển và những người sử dụng dữ liệu khác.

Thông số kỹ thuật này xác định cách các cơ quan thủy văn xây dựng một hải đồ điện tử (ENC) để hiển thị trong ECDIS, đảm bảo rằng tất cả các ENC đều chứa thông tin hải đồ cần thiết cho việc dẫn đường an toàn.

Khi được sử dụng cùng với các tiêu chuẩn dữ liệu khác như S-52 và S-63, điều này đảm bảo rằng tất cả dữ liệu ENC đều chính xác, an toàn và được diễn giải chính xác khi được sử dụng trong ECDIS được phê duyệt để hỗ trợ an toàn sinh mạng trên biển.

S-52 là tiêu chuẩn được các nhà sản xuất ECDIS sử dụng để xác định cách hiển thị dữ liệu ENC trên màn hình ECDIS thông qua các ký hiệu, kiểu đường, màu sắc và các dấu hiệu trực quan khác. Điều này có nghĩa là những gì thủy thủ nhìn thấy trên màn hình sẽ được hiển thị theo cách giống nhau trên tất cả các kiểu dáng và nhãn hiệu ECDIS đã được phê duyệt

S-58 đặt ra các bước kiểm tra xác nhận phải được thực hiện trên ENC bởi các cơ quan thủy văn trước khi chúng được giao cho thủy thủ trên biển. Điều này bao gồm các thử nghiệm để đảm bảo rằng không có sự bất thường nào có thể khiến ECDIS gặp trục trặc, chẳng hạn như hình học giao nhau không chính xác hoặc độ sâu được vẽ trên đất liền

S-63 cung cấp tiêu chuẩn mã hóa ENC, vì vậy người đi biển có thể yên tâm rằng dữ liệu được bảo mật và đến từ nguồn chính thức. Tiêu chuẩn này bao gồm việc bảo vệ chống lại quyền riêng tư, quyền truy cập có chọn lọc (cho phép khách hàng chỉ xem các ô mà họ đã được cấp phép) và xác thực (cung cấp sự đảm bảo rằng dữ liệu đến từ các nguồn được phê duyệt)

Đơn vị cung cấp hải đồ điện tử uy tín tại Việt Nam?

Nếu bạn tìm kiếm trên các trang mạng xã hội, không ít những đơn vị cung cấp hải đồ điện tử. Vậy đâu là đơn vị mà bạn nên tin tưởng trước khi đưa ra quyết định lựa chọn?

GOTCO – Đối tác chính thức của OneOcean tại Việt Nam sẵn sàng mang đến cho bạn giải pháp toàn diện với hải đồ điện tử. Nổi bật với đội ngũ chuyên gia dày dặn kinh nghiệm và sự cam kết về chất lượng sản phẩm. Song song đó, GOTCO chiếm trọn niềm tin Khách hàng bởi đội ngũ chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp, đáp ứng đúng nhu cầu.

Tìm hiểu thêm về hải đồ điện tử GOTCO đang phân phối tại: https://gotco.com.vn/vi/dich-vu/hai-do-dien-tu-hang-hai-enc/